Zatopiony kościół w jeziorze Jasne ^Wyróżniony

„Zatopiony kościół w jeziorze Jasne”. 

„W lasach rozciągających się wzdłuż drogi z Siemian do Jerzwałdu, w niewielkim oddaleniu od drewnianej figury zwanej „Białym Chłopem“, znajduje się kilka małych jeziorek leśnych. Na szczególną uwagę zasługuje jedno z nich, zwane Jasnym. Woda jest w nim nie tylko niezwykle przezroczysta, lecz również bardzo głęboka. Zimą jezioro rzadko zamarza, a latem woda jest w nim chłodna i orzeźwiająca. Jednak coś niesamowitego i zgubnego wydarzyć się może nad Jasnym, gdy ktoś jego nad jego brzegiem zachowywać się będzie nieostrożnie i nierozważnie. Jednak zajść to może jedynie nocą i tylko w czasie pełni księżyca. Wtedy właśnie z toni Jasnego wynurzają się trzy grube powrozy, które jakby ciągnięte przez niewidzialną rękę podnoszą się z głębin i wijąc się opadają w różnych miejscach na brzeg porośnięty mchem i szuwarami. Tam też leżą w ciemności, jakby zagubione i zapomniane. Jednak tego, który je tam znajdzie, nakłaniają jakby, aby je pochwycił i uniósł. Wielkie niebezpieczeństwo grozi jednak śmiałkowi, który ujmie je w ręce. Dwa powrozy niosą bowiem pewną śmierć dla ciekawskiego znalazcy. Gdy człowiek, może z nadzieją wyciagnięcia jakiegoś skarbu, pochwyci jeden z nich, natychmiast zostanie wciągnięty w otchłań Jasnego. Nikt i nic nie jest w stanie uratować nieszczęśnika, zginie on nieuchronnie w głębinie wodnej. Trzeci powróz, nie różniący się wyglądem od dwóch pozostałych, nie niesie ze sobą żadnego niebezpieczeństwa. Jeśli właśnie on zostanie wzięty w dłonie i pociągnięty, poruszy dzwon kościoła zatopionego w jeziorze Jasnym. Dźwięk dzwonu dochodzący z głębin jest podobno niezwykle piękny, czysty i pełny. A kto go usłyszy, odczuje głębokie ukojenie duszy i na dalsze życie zostanie oświecony, czemu będzie towarzyszyło wielkie i trwałe szczęście. Jednak już od dawna nikt nie odważył się na próbę chociażby dotknięcia jednego z powrozów. Wyglądają one bowiem nadal tak samo i nawet najdrobniejszy szczegół nie pozwala rozpoznać powrozu prowadzącego do kościoła. Kościół pogrążył się w odmętach powstałego nagle jeziora Jasnego za karę, że mieszkańcy Siemian i Jerzwałdu upadli w wierze w Boga. W tamtych odległych czasach Jerzwałd był bliżej tego kościoła. Wieś znajdowała się na szerokim cyplu Jeziora Płaskiego, tam gdzie dzisiaj są Krupówki. Po zatopieniu kościoła mieszkańcy Siemian i Jerzwałdu musieli przemierzać daleką drogę do kościoła w Dobrzykach. Biedni chodzili pieszo, gdyż właśnie oni zbyt często zapominali o modlitwie w starym kościele. Bogatsi jeździli do Dobrzyk bryczkami, a zimą saniami, jakby w nagrodę za to, że byli pobożniejsi. Jednak i oni z biegiem czasu upadli w gorliwości częstego odwiedzania kościoła w Dobrzykach. Mieszkańcy Jerzwałdu byli jednak zawsze ludźmi roztropnymi, stąd jeden z nich wymyślił, aby wybudować nową wieś bliżej Dobrzyk. I tak powstał obecny Jerzwałd. Wkrótce jednak i na nowym miejscu niektórzy popadli w lenistwo tak dalece, że ksiądz z Dobrzyk przybywł do Jerzwałdu i odprawiał modły w budynku szkolnym. Większość mieszkańców ceniła sobie jednak bliskość kościoła w Dobrzykach i odwiedzała go wiernie i często. Pewnego razu jeden z mieszkańców Jerzwałdu, wcale nie największy biedak, postanowił zatroszczyć się o polepszenie swego losu. Zdecydował się szukać szczęścia zatopionego w Jasnym, na nic zdały się ostrzeżenia innych, które puszczał mimo uszu. Śmiałek ten nocą wybrał się przy pełni księżyca nad Jasne, a tam odnalazł i uchwycił niewłaściwą linę. Natychmiast też został wciągnięty w odmęty jezior i zginął marnie. Od tego czasu ludzie unikają Jasnego podczas pełni księżyca i to zarówno w dzień, jak i w nocy. Korzystają jednak z niego w pozostałe upalne dni letnie, zażywając kąpieli w jego chłodnej toni. Od kiedy jednak mieszkańcy Jerzwałdu wybudowali kąpielisko nad jeziorem Płaskim, czynią to jedynie mieszkańcy Siemian. Plażę w Jerzwałdzie wybudowano również dlatego, aby ktoś z Jerzwałdu nigdy więcej nie uległ pokusie chwycenia powrozu nad jeziorem Jasnym. Mieszkańcy Siemian dodatkowo uważają, że w głębinie Jasnego spoczywa zatopiony skarb staropruski. Jednak nie ważą się go szukać i do dziś unikają Jasnego podczas pełni księżyca, w nocy i w dzien. A mieszkancy Jerzwałdu kąpią się na swojej plaży, ze szczególnym upodobaniem właśnie podczas pełni księżyca.

(tłum. K. Madela Jerzwałd) 

* Kurt Dietrich: „Sehnsucht nach Gerswalde“ (Tęsknota za Jerzwałdem).